9 مهر 1388 / 12 شوال 1430 / 1 اکتبر 2009

سراج منير از دانشمندان و انديشمندان سرشناس پاكستاني در 38 سالگي بدرود حيات گفت. او با نمايندگي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران درلاهور پاكستان همكاري گسترده اي داشت و درراه نشرزبان فارسي و معرفي شخصيت هاي ادبي، فرهنگي و فلسفي ايران خدمات ارزنده اي ارائه داد. ازجمله اقدامات مؤثر سراج منير چاپ كتاب ارزشمندي چون سخنوران ايران در مؤسسه مطالعات فرهنگي اسلامي پاكستان بود. سراج منير همچنين ازمؤسسان انجمن فارسي درپاكستان بشمارمي رود.

محمّد مقدم مدرّس و ايرانشناس معاصر براثر سانحه تصادف درگذشت. دكترمقدّم پس ازاخذ درجه دكتري زبانشناسي ازامريكا مدتي تدريس تمدن ايران باستان را دردانشگاهها يوتا بعهده داشت و بعد ازبازگشت به ايران گروه زبانشناسي همگاني و زبانهاي باستادني دردانشكده ادبيات دانشگاه تهران بنياد گذاشت و 4سال مديريت آن را برعهده داشت. ازجمله فعاليتهاي دكترمقدم ابداع واژه هاي مورد نياز پارسي و سامان بخشيدن به آنها به شيوه علمي زبانشناسي بود. «بازگشت به الموت، جستاردرباره مهروناهيد، رازنيمه شب و رستم و سهراب ازشاهنامه» ازآثار دكترمحمد مقدم است.

عبدالحسين تيمور تاش ملقب به مُعَزِّزُ المُلك و سردار معظم خراساني در حدود سال 1260 ش در بجنورد در استان خراسان به دنيا آمد. وي پس از انجام تحصيلات، به همراه پدرش به روسيه رفت و به مدت شش سال در مدرسه نظام تحصيل كرد. از آن پس به ايران بازگشت و پس از آن كه مدتي در سمت مترجم فعاليت نمود، در امور دولتي به پيشرفت‏هايي نائل آمد. وي بعدها به وكالت مجلس و ولايت خراسان رسيد و چندين بار در مناصب گوناگون جابجا شد. تيمور تاش پس از كودتاي رضاخان، از طرفداران او گرديد و در تمام بازي‏هاي سياسي كه براي خلع احمدشاه صورت گرفت، دخالت داشت. سردار معظم، پس از سلطنت رضاخان پهلوي به وزارت دربار رسيد و داراي نفوذ فراواني در اركان قدرت شد. تيمور تاش به عنوان دست راست رضاخان، اين اختيار را داشت كه هر كه را مي‏خواهد به نخست وزيري معرفي كند، نخست وزيري كه در واقع رييس دفترِ وزير دربار بود. در اين سال‏ها تيمورتاش به عنوان شخص دوم مملكت، همه كاره و فعّال مايشاء بود. تيمور تاش بسيار تلاش كرد كه شغل وزارت دربار را از يك مقام تشريفاتي به بالاترين مرجع تصميم‏گيري كشور ارتقا دهد و همه نظراتش را در سياست داخلي و خارجي ايران اعمال نمايد. در سال 1310 و پس از شكست مذاكرات نفت ايران و انگليس، روزنامه‏هاي لندن درصدد نابودي او برآمدند. بنابراين با حيله‏گري وانمود كردند كه چون شاه پير است و وليعهد كودك، بنابراين تيمور تاش جانشين رضاخان خواهد شد. اين موضوع به رضاخان، بسيار گران آمد و پس از مدتي او را از وزارت دربار كنار نهاد و پس از مدتي محاكمه و زندان، او را در 9 مهر 1312 ش با ذلت به قتل رساند. وي از نظر اخلاقي، سياستمداري فاسد، هوسران و عياش بود و تمام تلاش او، در رسيدن به قدرت بيشتر و جلب نظر رضا پهلوي خلاصه مي‏شد. سرانجام او با همان شمشيري نابود شد كه به وسيله آن زيسته بود و مرگ ديگران را با آن تدارك مي‏ديد.

همزمان با وقوع اعتصابات متعدد در سطح مملكت و بازگشايي مدارس در مهرماه 1357، دانش‏آموزان نيز از حضور در سر كلاس خودداري نموده، به صف مخالفين رژيم پيوستند و با راهپيمايي‏هاي گسترده، خواستار بازگشت حضرت امام به كشور شدند. پس از اعتصاب دانش‏آموزان، معلمان كشور نيز طي اعلاميه‏اي، اعتصاب خود را آغاز كردند. از آن پس به طور كلي مدارس ايران تعطيل گرديد و شاگرد و معلم، عملاً به صحنه مبارزه در خيابان‏ها وارد شدند. دانشجويان دانشگاه‏هاي كشور نيز به صورت متشكل به نهضت پيوستند و كلاس‏هاي درس را تحريم نمودند. اعتصاب دانشجويان، فرهنگيان و دانش‏آموزان به تظاهرات تهران وشهرستان‏ها جان تازه‏اي بخشيد و نيروي عظيم جنبش مردمي را رونق بيشتري داد.

پس از آغاز هجوم وحشيانه دشمن بعثي به خاك جمهوري اسلامي ايران، لشكرهاي دشمن در صدد رسيدن به شهر اهواز و تصرف آن بودند. هر چند مقاومت‏هايي در شهر بستان و ساير محورها صورت گرفت، ليكن به دليل سنگيني تهاجم دشمن، نيروهاي خودي براي استقرار در مواضع مناسب‏تر، عقب نشيني كردند. در نتيجه دشمن با يك خيز بلند، خود را به دروازه حميديه رساند و شهر اهواز را در معرض تهديد قرار داد. در اين وضعيت، 28 تن از برادران پاسدار و بسيجي به فرماندهي شهيد غيور اصلي، در حالي كه فقط چند قبضه آرپي‏جي هفت در اختيار داشتند، شبانه آماده يورش به دشمن شده، پس از خروج از شهر، در چند كيلومتري آن، در كنار جاده حميديه - اهواز، به كمين دشمن نشستند. اين نيروها در بامداد نهم مهرماه 1359، شليك هماهنگ به سوي تانك‏هاي عراقي را آغاز كردند و باعث وحشت و نگراني دشمن گرديدند. پس از اين عمليات كه به گل نشستن و انفجار چندين دستگاه تانك دشمن انجاميد، دشمن چند بار اقدام به پيش‏روي در اين محور نمود تا اين كه سرانجام در حوالي غرب سوسنگرد، زمين‏گير شد.

عمليات مسلم بن عقيل در تاريخ 9 مهر 1361ش با رمز يا ابوالفضل العباس(ع) در جبهه مياني و در غرب سومار و ارتفاعات مسلط بر شهر مندلي عراق در وسعتي برابر با 150 كيلومتر مربع و با هدف آزادسازي چندين ارتفاع مرزي و انهدام نيروهاي دشمن و تصرف ارتفاعات مشرف بر شهرمندلي طي دو مرحله به فرماندهي قرارگاه عملياتي نجف اشرف انجام شد. اين منطقه از جبهه‏هاي مهم محسوب مي‏شد و به علت نزديك بودن به بغداد، از استحكامات زيادي برخوردار بود. رزمندگان اسلام متشكل از ارتش و سپاه با شنيدن رمز مبارك عمليات، هجمه خود را آغاز كرده و پس از عبور از موانع متعدد مين و تله‏هاي انفجاري، به سربازان عراقي يورش بردند. در نخستين ساعات حمله، برخي ارتفاعات منطقه به دست تواناي رزمندگان اسلام آزاد شد و از لوث وجود بعثيان پاكسازي گرديد. در اين حال دشمن شكست خورده علي رغم انجام پاتك، با دريافت ضربات كوبنده توسط قواي اسلام، با برجاي گذاشتن تلفات بسيار، مجبور به عقب‏نشيني شد. نتايج عمليات متوسط مسلم بن عقيل: تلفات نيروي انساني دشمن: 275 نفر اسير و 4000 نفر كشته و زخمي؛ ساير نتايج: آزادي ارتفاعات مشرف به شهر مندلي و پاسگاه‏هاي مرزي ايران از جمله قلعه چوق، سومار، ميان تنگ و كاني شيخ؛ تجهيزات و امكانات: تانك و نفربر: 79 دستگاه انهدامي، هواپيما: 7 فروند انهدامي، خودرو: ده‏ها دستگاه انهدامي، لودر و بولدوزر: 3 دستگاه انهدامي و 3 دستگاه اغتنامي، كاتيوشا و توپ: 3 قبضه انهدامي و 3 قبضه اغتنامي.

آيت‏اللَّه سيد محمد حسيني همداني معروف به آقانجفي همداني از اعاظم حُكما و عرفاي معاصر، در سال 1283 ش (1322 ق) در بيت علم و تقوا در نجف اشرف به دنيا آمد. وي در كودكي به همراه پدر به همدان رفت و در 21 سالگي براي ادامه دروس، رهسپار حوزه علميه نجف شد. آيت‏اللَّه همداني در نجف از محضر عالمان نام‏آوري همچون ميرزاي ناييني، محمد حسين غروي اصفهاني، سيد حسين بادكوبه‏اي، ميرزا علي آقا قاضي طباطبايي و ميرزا عبدالغفار مازندراني، فقه، اصول، كلام و فلسفه را فراگرفت و در اين درس‏ها با آيات عظام: سيد ابوالقاسم خويي، سيد محمدهادي ميلاني و علامه سيدمحمدحسين طباطبايي و... مباحثه مي‏كرد. اين عالم رباني به قدري از لحاظ علمي و فقهي مورد توجه ميرزاي ناييني واقع شد كه به ايشان گواهي اجتهاد داد و آقانجفي نيز به شرف دامادي آن مرجع بزرگ نائل شد. آيت‏اللَّه همداني پس از اخذ اجازات متعدد اجتهاد از علماي بزرگ نجف، قصد وطن نمود و پس از اقامت 22 ساله در نجف راهي همدان گرديد. از آن پس به تدريس و تأليف و ارشاد مردم پرداخت و در همدان ماندگار شد. آقا نجفي همداني پايبندي خاصي به انجام مستحبات و پرهيز از مكروهات داشت و از آوازه‏گري و شهرت و رياست، به شدت احتياط مي‏كرد. ايشان با توجه به اينكه، علاوه بر فقه و اصول، فلسفه نيز خوانده بود، انديشه استدلالي و علمي داشت و به شبهات و مشكلات فكري روز توجه مي‏نمود. از آيت‏اللَّه همداني آثار متعددي به يادگار مانده است كه انوار درخشان در تفسير قرآن در 18 جلد، درخشان پرتوي از اصول كافي در 6 جلد و معاد جسماني و روحاني از آن جمله‏اند. سرانجام آن فقيه بزرگ در سحرگاه نهم مهر 1375 ش برابر با پانزدهم جمادي الاول 1417 ق در نودوسه سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييع باشكوهي در همدان و مشهد، در جوار مرقد شيخ بهايي در حرم مطهر امام رضا(علیه السّلام) به خاك سپرده شد.

ميرزا نورالله بن عبدالله متخلص به عمّان و مشهور به عمّان ساماني ازعارفان بنام دوران قاجار درسامان درگذشت و درواديُ السلام نجف بخاك سپرده شد. عمّان ساماني ازنوابغ كم نظيرادب فارسي و شاعري توانا، زبردست و بديهه سرا بود كه دربيان تشبيهات و تلميحات ادبي بسيارتوانمند بود. ازاين رو وي را ازگنجينه‎هاي ادب فارسي و ازبزرگان بنام شيعه برشمرده‎اند. ازاين شاعر نامدار ديوان مفصلي مشتمل برقصائد، غزليات و قطعات شعرموجود است كه بارها به زيورطبع آراسته شده است. اين كتاب ارزشمند، گنجينةُ الاسراراست كه درآن، شاعرتصاويري ازخلقت جهان و ظهور عشق و امانت الهي را ارائه مي‎دهد و دربيان واقعه عاشورا صحنه‎هاي بي‎نظير و عرفان كربلا را به شكلي شيوا و دلنشين به نظم كشيده است.

« ابراهيم بن هلال صابي» ازبزرگان ادبا و شعراي قرن چهارم هجري قمري بدرود حيات گفت. كنيه او ابواسحاق و زادگاهش بغداد بود. اين اديب عرب درفنون شعري بلاغتي خاص داشت و درلغت عرب، كتابت و انشا استاد بود. وي دررياضيات، هيئت، نجوم و هندسه نيزدانش فراوان داشت و درحُسن خط سرآمد عصرخود بشمارمي‎رفت. هلال صابي كتاب تاجُ المَآثِررا بنام عَضُدُالدّوله ديلمي نوشت. صابي كتابي هم درمثلثات نگاشته و رساله‎اي نيزدرجواب سؤالات علماي نجوم و هيئت ازوي بجاي مانده است. شايان توجه است كه هلال صابي نزد سيدرضي، سيد مرتضي و صاحب بن عَبّاد ازاحترامي ويژه برخوردار بود بطوريكه آنان بعد ازوفات وي قصائدي دررَثايش سرودند.

شيخ بهايي حكيم، فقيه، عارف، منجم و رياضيدان عصر صفوي در اصفهان بدرود حيات گفت. اين شخصيت برجسته اسلامي درشهربعلبك درخانواده‎اي دانش دوست و متقي بدنيا آمد. پدرش ازرهبران و مشايخ نامي قرن دهم هجري بود. شيخ بهايي درسال6 هجري قمري همراه خانواده‎اش به ايران آمد و ضمن مسافرتهاي بسياربه شهرهاي ايران، به تحصيل نيزادامه داد. او درعلوم نجوم و هيئت استاد مسلم زمان بود و درشعر، ادب و تاريخ و مهارتي خاص داشت. همچنين درعلوم و معارف ديني چون فقه و حديث عالمي والامقام بود. شيخ بهايي كتابهاي ارزشمندي درعلوم خود به يادگارگذاشته كه بالغ برصدجلد كتاب و رساله است. وي نخستين كسي بود كه يكدوره فقه غيراستدلالي بصورت رساله عملي به زبان فارسي نوشت و اين اثربنام جامِع عَباسي مشهوراست. ازديگرآثاراين دانشمند بزرگ اسلامي كه وسعت مطالعات و معلومات وي را دررديف توابع جهان قرارداده «جبرو مقابله و حَلُ حروف القرآن» را مي‎توان نام برد.

حكومت جمهوري خلق چين بطور رسمي اعلام شد و مائوتسه تونگ به رياست جمهوري چين برگزيده شد. پس ازتسليم ژاپن درجنگ جهاني دوم، جنگ چين و ژاپن هم خاتمه يافت و ژاپني ها چين را ترك كردند. بعد ازخروج ژاپني ها مناطق آزاد شده تحت تسلط كمونيستها و سربازان دولتي درآمد. پس ازاعلام نظام جمهوري خلق چين دركشورچين، چيان كاي چك كه بيگانگان از او حمايت مي كردند، قصرحكومت خود را به جزيره تايوان منتقل ساخت و دولت ملي چين را تشكيل داد. چيان كاي چك در انديشه بازگشت به چين بود اما موفق به اين كارنشد. كشورچين درشرق آسيا و سواحل اقيانوس آرام واقع است و با كشورهاي هند، افغانستان، بوتان، ميان مار و ويتنام و كره شمالي همسايه است.

ارسطو يا ارسطاطاليس فيلسوف شهير و برجسته يونان باستان در سال 384 قبل از ميلاد، در يكي از شهرهاي مقدونيه به نام استاگيرا متولد گرديد. پدرش طبيب مخصوص پادشاه و دربار مقدوني بود و از اين راه ثروت فراواني به دست آورد. ارسطو در نوجواني، پدر را از دست داد و آنچنان كه گفته شده، به مقتضاي جواني و بي‏تجربگي همه آن را صرف عيش و نوش نمود. بنابراين و به ناچار ابتدا وارد ارتش شد اما پس از چندي به زادگاه خويش بازگشت و به تحصيل طب پرداخت. ارسطو در سن سي سالگي طب را نيز رها نمود و به آتن رفت. وي مدت هشت سال در آكادمي و تحت نظر افلاطون، به تحصيل اشتغال ورزيدو آنچنان با جديت دوره مطالعاتي فشرده را پي گرفت كه به سرعت در مقام موشكاف‏ترين دانشجوي نسل خويش مطرح شد. بنابراين به همكاري با افلاطون دعوت گرديد. او اگرچه سراپا شيفته و مريد افلاطون بود اما هوش و ذكاوت وي، بسيار بيشتر از آن بود كه صرفاً به پيروي بپردازد. از همين زمان، اگر در آثار افلاطون تناقضي مشاهده مي‏كرد و يا به نظر وي تناقض مي‏نمود، آن را به استادش متذكر مي‏گرديد. اين مسئله باعث شد تا استاد و شاگرد در مقام بزرگ‏ترين انديشمندان زمانْ حريم و فاصله‏اي را بين خود رعايت كنند، از يك طرف ارسطو به نبوغ افلاطون احترام مي‏گذارد و از سوي ديگر، استاد، از شاگردش به عنوان مغزي بر روي دو پا ياد مي‏كرد. با مرگ افلاطون در سال 347 ق.م ارسطو به منطقه‏اي در آسياي صغير سفر نمود و مدت سه سال در محفل متفكران آن سامان حضور يافت. وي در اين مدت به پژوهش‏هايى در زمينه زيست‏شناسي دست زد كه بعدها شالوده نوشته‏هاي علمي‏اش گرديد. مشاهدات و تجربيات مكتوب وي در اين زمينه تا قرن‏هاي بعد مورد استفاده بود و حتي نخستين دانشمندان قرن نوزدهم هم‏چون داروين را به تفكر وامي‏داشت. ارسطو در سال 342 ق.م به دعوت فيليپ مقدوني به آن سرزمين رفت و مربي فرزند وي، كه بعدها به نام اسكندر كبير شهرت يافت گرديد. حدود ده سال پس از آن، ارسطو مدرسه‏اي داير نمود كه به دانشگاه‏هاي امروزين شباهت داشت. در مورد انديشه‏هاي ارسطو مي‏توان از فلسفه سياسيِ وي ياد نمود كه به شرح چگونگي رفتار وعمل حكومت واقعي و نه آرماني، مي‏پردازد. وي هدف حكومت را پرورش و حمايت از انسان‏هاي شريف و با فرهنگ مي‏داند. هم‏چنين ارسطو معتقد بود اگرچه افلاطونْ عزيز است ولي حقيقتْ عزيزتر است. وي زندگي سعادت‏آميز را خويشتن‏داري توأم باتوجه به اصل اعتدال و ميانه‏روي مي‏دانست و خوشبختي را نيز در گرو خوب زيستن در نتيجه كار خوب كردن عنوان مي‏كرد. از ديدگاه ارسطو، خداوند يك محرك شخصي نامتعين است كه بشر را به سوي دنياي خير و نيكي فرامي‏خواند كه در آن دنيا همه چيز در نهايت هماهنگي است. از ديگر انديشه‏هاي وي بايد از منطق ارسطو ياد كرد كه پس از گذشت قرن‏هاي متمادي همچنان مورد پذيرش مي‏باشد. از جمله آثار او فلاسفه‏اي است كه بعد از بيش از بيست قرن هنوز در عرصه انديشه و تفكر حضور دارد. ارسطو (ارسطاطاليس) سرانجام در اول اكتبر سال 322 ق.م در سن 62 سالگي درگذشت.

در زمان خشايارشا هخامنشي، لشكركشي بزرگي عليه يونانيان انجام گرفت كه در نهايت به شكست خشايارشا انجاميد. اين درگيري‏هاي پراكنده تا زمان اسكندر مقدوني ادامه داشت. در اولين روز اكتبر سال 331 قبل از ميلاد و در زمان پادشاهي داريوش سوم، دو سپاه ايران و يونان به سركردگي اسكندر مقدوني در نزديكي شهر موصل در محلي به نام گوگاملْ رودرروي هم قرار گرفتند كه در ابتدا تلفات بسياري بر يوناني‏ها وارد آمد. ولي پس از درگيري داريوش سوم و اسكندر مقدوني، سپاه ايران كه تصور مي‏كرد داريوش كشته شده است فرار نمودند و ميدان را براي اسكندر خالي گذاشتند. از طرف ديگر، داريوش سوم نيز كه در نبرد تن به تن با اسكندر زخمي شده بود، پس از تنها شدن در برابر يورش دشمن به وحشت افتاده و متواري شد. در نتيجه بخش‏هايى از لشكر ايران نيز كه به پيروزي، دست يافته بودند عقب نشستند و شكست سپاه ايران قطعيت يافت. برخي مورخين، تلفاتِ ايران در اين جنگ را تا 90 هزار نفر ذكر كرده‏اند اسكندر پس از اين فتح بزرگ به سوي بابِل رفت و سراسر بين‏النهرين را تسخير كرد. با تصرف ديگر نقاط ايران توسط سپاهيان اسكندر مقدوني، پايتخت دولت هخامنشيان، به نام تخت جمشيد در نزديكي شيراز نيز مورد تهاجم قرار گرفت. در اين حال، اسكندر به تخت جمشيد حمله برد و غنائم آن را تصرف كرد و شهر را به آتش كشيد. داريوش پس از شكست گوگامل و سقوط پايتخت درصدد تهيه سپاهي تازه بود كه توسط دو سردار خيانت‏كار خود زخمي شد و به همان زخم درگذشت. با مرگ داريوش، حكومت 230 ساله هخامنشيان فروپاشيد و سلسله سلوكيان و سپس اشكانيان جاي آن را گرفت.

پيركورني، نويسنده معروف فرانسوي، در 10 مارس سال 1606م در شهر رُوان فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خود را در يك مدرسه مذهبي انجام داد و در طول تحصيل در اين مدرسه، صفات عالي انسان‏دوستي و خويشتن‏داري و زهد و پارسايى را در وجودش تثبيت كرد. كورني تحصيلات عالي خود را در رشته حقوق در 18 سالگي به پايان رساند و از آن پس به مدت چهار سال، در دادگستري به وكالت دعاوي پرداخت. ولي به زودي به تئاتر و نمايش‏نامه‏نويسي روي آورد و بر اثر نوشتن نمايش‏نامه‏هاي بسيار، به شهرت فراگيري رسيد. كورني بنيان‏گذار حقيقيِ هنر كلاسيك تئاتر فرانسه به شمار مي‏رود. قهرمانان داستان‏هاي كورني، انسان دوست، شجاع و داراي صفات عالي هستند كه موانع هدف خود را پيروزمندانه از ميان برمي‏دارند. براي تصوير قيافه و خصايص اين قهرمان‏هاي شريف و بزرگوار، كورني زباني جسورانه و ساده به كار برده است به طوري كه بسياري از اشعارش زبانزد مردم گشته و شكل پند و امثال به خود گرفته‏اند. وي از معدود نويسندگاني است كه بر حوادث تاريخي و تحليل وقايع، بسيار چيره دست و با مطالعه بود. در حقيقتْ، تابلوهايى كه از رخ‏دادهاي تاريخي در آثار كورني مشاهده مي‏كنيم، همراه با بياني شاعرانه و پرداخت‏هاي دراماتيك است كه در زمره به ياد ماندني‏ترين آثار اين دست نمايش‏نامه‏ها به شمار مي‏رود. كورني به سبب خلق شخصيت‏هاي بزرگ و خصوصيت‏هاي عالي تراژدي و به سبب عظمت سبك انشا، شخصيتي برجسته و ممتاز به شمار مي‏آيد. وي به جاي توجه صرف به صورت خارجي و اعمال و حركات بشر، در پي توصيف روح آدمي بود و بدين طريق نمايش روح بشر را جانشين نمايش ظواهر و افعال كرد. كورني در نمايش‏نامه‏هايش به جاي زاري و اظهار ناتواني و سستي در برابر سرنوشت كه خاص تراژدي‏هاي يونان بود، آزادي بشر و قدرت اراده او را مي‏ستايد تا جايى كه آدمي يا سرنوشت خود را خود مي‏سازد يا ما فوق آن جاي مي‏گيرد و بدين طريق قهرمانان كورني هميشه به مقام انسان برتر اعتلا مي‏يابند. سبك انشاي كورني، بسيار عالي و با شكوه است و از استحكام و متانت و روشني و فصاحت برخوردار مي‏باشد. مكالمه‏ها بسيار درخشان و گاه به شدت هيجان‏انگيز مي‏گردد. هم‏چنين ابتكار و مهارت كورني در انتخاب كلام و قدرت تشخيص وي در بيان نمايشي، باعث خلق تراژدي‏هاي ارزنده‏اي توسط او گرديد. آثاري هم‏چون سيدْ، هوراس، آتيلا، كمدي دروغگو و ميدان سلطنتي از جمله برترين كارهاي كورني به شمار مي‏روند. پيِر كورني كه به عنوان بزرگ‏ترين درام‏نويس روزگار خويش و نيز خداوند شعر فرانسه و پدر تئاتر اين كشور معروف است، سرانجام در اول اكتبر 1684 در 78 سالگي درگذشت.

به دنبال كشف جنايات نازي‏ها در اردوگاه‏هاي اسيران جنگي و نيز كشتار و قتل عام بي‏رحمانه‏اي كه در مناطق اشغالي خود طي چند سال متوالي انجام داده بود، دادگاه بين‏المللي نورمبرگ در بيستم نوامبر 1945م كار خود را آغاز نمود و متهمان به اين جنايات جنگي در آلمان را محاكمه كرد. علت انتخاب نورمبرگ، جنبه سمبوليك آن بود. زيرا هيتلر و نازي‏ها بسياري از اجتماعات و تظاهراتشان، ابتدا در نورنبرگ يا مونيخ در جنوب آلمان بود. اين دادگاه در نوع خود در جهان منحصر به فرد بود زيرا براي نخستين بار درتاريخ فاتحان جنگ، دادگاهي براي محاكمه مغلوبين جنگ تشكيل دادند و 177 نفر از سران آلمان نازي را در اين دادگاه محاكمه كردند. قضات اين دادگاه از چهار كشور امريكا، انگلستان، شوروي و فرانسه تعيين شده بودند. در نهايت در اول اكتبر 1946م، از مجموعه متهميني كه محاكمه شدند 25 نفر محكوم به مرگ و بيست نفر به زندان‏هاي بلند و كوتاه مدت محكوم شدند، هم‏چنين 35 نفر ديگر نيز از اتهامات وارده تبرئه گرديدند. تقاضاي تخفيف مجازات محكومين از طرف شوراي عالي متفقين براي نظارت بر امور آلمان رد شد و احكام صادره در شانزدهم اكتبر 1946م به اجرا درآمد.

با تسليم ژاپن در پايان جنگ جهاني دوم، ارتش اين كشور مناطق اشغالي چين را تخليه كرد و عقب نشيني نمود. از آن پس نواحي آزاد شده به رهبري مائوتسه‏تونگ تحت تسلط كمونيست‏ها قرار گرفت و اين امر آتش جنگ داخلي چين را شعله‏ور ساخت. در اين جنگ، قواي كمونيست مائو بر نيروهاي ملي‏گراي چيان‏كايچك پيروز شده و رژيم وي را ساقط كردند. چيان‏كايچك به جاي اينكه به كانتون، پايتخت موقت چين در جنوب اين كشور برود، به جزيره تايوان رفت و دولت چين ملي را در آنجا تشكيل داد. فرار چيان‏كايچك به تايوان كه از نوميدي كامل او در جلوگيري از سقوط چين به دست كمونيست‏ها حكايت مي‏كرد، روحيه باقي‏مانده نيروهاي دولتي چين را به شدت تضعيف كرد و كمونيست‏ها در مدتي كمتر از چهارماه، باقي‏مانده خاك چين را بدون مقاومت زيادي به تصرف خود درآوردند. در نهايت در اول اكتبر 1949م، جمهوري خلق چين به رهبري مائو در پكن اعلام گرديد. چين يكي از كهن‏ترين تمدن‏هاي بشري است و پيشينه فرهنگي آن به هزاران سال قبل باز مي‏گردد. چين در بخش جنوب شرقي آسيا و در ساحل اقيانوس آرام و همسايگي روسيه، مغولستان و ويتنام قرار گرفته است. پايتخت چين، پكن نام دارد و از شهرهاي مهم آن شانْگ‏هاي و چونْگ‏چينگْ و چنگْتو است.اين كشور كهن با 9/572/900 كيلومتر مربع مساحت و با بيش از يك ميليارد و دويست ميليون نفر جمعيت پرجمعيت‏ترين كشور جهان به شمار مي‏آيد. پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت چين تا سال 2025م نزديك به 1/5 ميليارد نفر گردد. كشور چين دين رسمي نداشته و اكثريت مردم آن فاقد دين و مذهب هستند و در اين ميان، در حدود 21% مردم پيرو مذاهب بومي و درصدي نيز بودايى هستند. درصد كمي از مردم چين كه نزديك به 70 ميليون نفر هستند پيرو آيين اسلام هستند. زبان رسمي مردم چين، چيني و واحد پول آن رنمينبي يوآن است. بيش از 90% مردم چين مليت چيني داشته و از تيره‏هاي نژادي زرد هستند. نظام سياسي حاكم بر چينْ جمهوري است. روز اول اكتبر سال‏روز تأسيس جمهوري خلق چين در سال 1949م به عنوان روز ملي چين نام گذاري شده است.

پس از آن‏كه در قرن پانزدهم و شانزدهم، پرتغالي‏ها و انگليسي‏ها به سواحل نيجريه راه يافتند، آن را به يكي از مهم‏ترين مراكز تجاري برده تبديل كردند. در اواخر قرن نوزدهم، استعمار بريتانيا، اين كشور را به تصرف خود درآورد و در سال 1914 با الحاق دو تحت الحمايه خود يعني نيجريه شمالي و جنوبي، مستعمره نيجريه را ايجاد كرد. نيجريه در سال 1954م داراي خودمختاري و عضو جامعه كشورهاي مشترك المنافع شد. در سال 1960 نيز مردم اين كشور با شركت در يك همه پرسي، ايجاد يك حكومت فرمانداري كل فدرال، مستقل از بريتانيا را تأييد كردند و بدين صورت، نيجريه به استقلال رسيد. تا اينكه حكومت نيجريه در سال 1963م تبديل به جمهوري شد. كشور نيجريه با بيش از 923 هزار كيلومتر مربع مساحت در غرب افريقا در كنار خليج گينه و در همسايگي كشورهاي نيجر، بنين و كامرون واقع شده است. جمعيت آن در حدود 112 ميليون نفر است كه 43% آن را مسلمانان تشكيل مي‏دهند و بقيه پيرو آيين مسيحيت هستند. پيش‏بيني شده است كه جمعيت اين كشور تا سال 2020م از مرز 187 ميليون نفر نيز فراتر رود. پايتخت نيجريه، آبوجا نام دارد و شهرهاي مهم آن ايبادان، لاگوس و كانو است. واحد پول اين كشور افريقايى، نايرا و زبان رسمي آن انگليسي است. اكثريت قريب به اتفاق سكنه نيجريه در اول اكتبر 1960م از نژاد سياه هستند و خط رسميت دارد. نيجريه يك كشور قبيله‏اي است و بيش از 250 قبيله در نقاط مختلف اين كشور، تقريباً به طور مستقل زندگي مي‏كنند. نظام سياسي نيجريه جمهوري فدرال است ولي از بدو استقلال نيجريه به اين طرف، غالباً رژيم‏هاي نظامي بر اين كشور حكومت كرده‏اند. نيجريه يكي از كشورهاي صادر كننده نفت بوده و به واسطه درآمد حاصل از فروش نفت، از كشورهاي بالنسبه ثروت‏مند افريقا به شمار مي‏آيد.

كشور جزيره‏اي پالائو در900 كيلومتري شرق فيليپين، در اقيانوس آرام قرار دارد و مركب از حدود صد جزيره مي‏باشد. اين جزاير از قرن نوزدهم در تصرف اروپائيان قرار داشت و در سال 1899م توسط آلمان خريداري شد. پالائو از سال 1914 تا پايان جنگ جهاني دوم در تصرف ژاپن بود و سرانجام به وسيله امريكائي‏ها اشغال گرديد و سپس به عنوان محلي براي آزمايشات هسته‏اي امريكا درآمد. از سوي ديگر بوميان اين جزاير تحت فشار امريكا به شدت كاهش يافتند و از اين منطقه مهاجرت كردند. در ژانويه 1979م قانون اساسي اين كشور تدوين شد و بر اساس آن، آزمايش، به كارگيري، نصب و دفن هر گونه سلاح و ضايعات هسته‏اي در اين كشور ممنوع شد كه اين مسئله مورد اعتراض امريكا قرار گرفت. سرانجام پس از آنكه امريكا از اين قانون مستثني شد، در اول اكتبر 1994م استقلال اين كشور اعلام گرديد. جمهوري پالائو با 488 كيلومتر مربع مساحت، جمعيتي در حدود 19 هزار نفر دارد كه پيش بيني شده است تا سال 2020 جمعيت آن از 23 هزار نفر فراتر رود. بيش از نيمي از جمعيت آن مسيحي بوده و زبان‏هاي پالائويي و انگليسي رسميت دارد. پايتخت اين كشور، كورور و شهرهاي مهم آن عبارتند از آيراي و نگاراماش. واحد پول اين كشور دلارِ امريكاست و نوع حكومت آن جمهوري با دو مجلس قانون‏گزاري است.

كشور جزيره‏اي قبرس با 9/251 كيلومتر مربع وسعت در غرب آسيا، در درياي مديترانه و در نزديكي سواحل تركيه و سوريه واقع شده است. جمعيت آن در حدود هشت‏صد هزار 1 ميليون نفر كه اكثريتِ يوناني و اقليتِ ترك كه بيشتر ارتدوكس و صدي مسلمان، در آن زندگي مي‏كنند. نيكوزيا پايتخت است و پوند قبرس واحد پول آن كشور بود كه با الحاق اين كشور به اتحاديه اروپا، يورو جاي‏گزين آن گرديد. پيش‏بيني جمعيت قبرس تا سال 2025 در حدود 900/000 نفر است. از شهرهاي مهم آن ليماسول و لارناكا است. اين جزيره، تا 1914 تحت سلطه عثماني و از آن پس زيرنظر انگلستان اداره مي‏شد. حضور استعماري انگلستان تا سال‏هاي بعد از جنگ جهاني دوم ادامه داشت تا اينكه قيام و اعتراضات مردمي به استقلال قبرس در 16 اوت 1960 انجاميد. در سال‏هاي قرن بيستم مسئله الحاق اين كشور به يونان مطرح بود و در طول دهه 1960 به بعد هماره ميان يوناني‏ها و ترك‏نشينان قبرس اختلاف وجود داشته و تا مرز جنگ داخلي پيش رفته است. نظام سياسي حاكم بر قبرس، جمهوري است.(ر.ك: 16 اوت)

روز نهم مهرماه، در هر سال به عنوان روز سالمندان نام‏گذاري شده است تا گامي در راستاي تكريم اين پدران و مادران برداشته شود. دوران سالمندي همانند دوران كودكي يا جواني، يكي از مراحل زندگي است با اين تفاوت كه دوران كودكي و جواني، سرشار از انرژي و تلاش، ولي دوران سالمندي، همراه با تحليل قوا و كاهش ميزان فعاليت‏هاي فيزيكي مي‏باشد. تاقبل از قرن بيست و يكم ميلادي، ميانگين عمر، بسيار پايين بود. اما بهبود وضع تغذيه و پيشرفت‏هاي چشم‏گير پزشكي و ارتقاي سطح بهداشت، سبب افزايش ميانگين عمر گرديده است. وجود شمار روز افزون سالمندان در اكثر كشورها موجب شده كه مقامات دولتي و برنامه‏ريزان اجتماعي، توجه بيشتري به اين مسئله ابراز نموده و به وضع مقرراتِ تأمين اجتماعي مطلوب‏ترِ آنان همت گمارند. هم‏چنين با وجود كمك‏هاي مالي فرزندان به ويژه در كشورهاي آسيايى، باز هم اتّكاي سالخوردگان به تأمين اجتماعي بسيار است و از اين رو باز هم حمايت‏هاي مادي و معنوي دولت‏ها را در اين زمينه طلب مي‏كند. در جمهوري اسلامي ايران هم اگرچه در پرتو تحولات ناشي از انقلاب و به دليل آداب و رسوم فرهنگي در جامعه، كهن‏سالان از جايگاه ويژه‏اي برخوردار هستند، اما اين بدان معنا نيست كه هيچ سالمندي از محيط گرم خانواده‏اش محروم نمي‏ماند. زيرا همه ساله، بر شمار سال‏خوردگاني كه به آسايشگاه‏هاي سالمندان در سراسر كشور مراجعه مي‏كنند، يا از سوي اطرافيانشان به آنجا سپرده مي‏شوند، افزوده مي‏شود. با اين حال، به حكم الهي و فطري و سنت اجتماعي، فرزندان بايد حرمت پدر و مادر خود را حفظ كنند و به ايشان احسان نمايند.

/خ